1528 marzo 8, Venezia, chiesa di S. Marco
Girolamo Querini, patriarca di Venezia, in ottemperanza al breve di Clemente VII dato in Orvieto il 6 febbraio del corrente anno 1528 con cui si nomina cardinale di Santa Romana Chiesa il patriarca di Aquileia Marino <Grimani>, attesta, come da documento inserto, la cerimonia del giuramento avvenuta presso la chiesa di San Marco a Venezia, nel corso della quale fu consegnato al suddetto cardinale neoletto l’anello di zaffiro e il pileo rosso, insegna cardinalizia portato dal nobile romano don Angelo del Bufalo.
Originale [A], Città del Vaticano, Archivio segreto Vaticano, Archivum arcis, arm. I-XVIII, doc. n. 3320.
In basso a destra: «Puteolanus».
testo originale
[⇑]
*Sanctissimo ac beatissimo patri et domino nostro domino* Clementi, divina providentia papa VII. | Ego Hieronymus Quirinuns, Dei et beatitudinis vestre gratia Venetiarum patriarcha, post pedum oscula beatorum reverenter significo quatenus die infrascripta in ecclesia Sancti | Marci Venetiarum, praesente sanctissimo principe totoque dominio Venetorum ac qua(m)plurimis reverendis praelatis, oratoribus, proceribus et nobilibus ad hoc convocatis, solemni missa | in pontificalibus per me cantata orationeque pulcherrima, de more praehabita, in executionem litterarum beatitudinis vestre in forma brevis, sub annulo piscatoris, datarum in Urbevetana | die .VI. februarii proximi decursi, mihi directarum reverendum patrem dominum Marinum patriarcham Aquileiensem, S(anctae) Ro(manae) Ecclesiae capitulorum, coram me devotem existentem. Ad laudem et | gloriam omnipontentis Dei et Ecclesiae suae incrementum, recepto prius per me, nomine sanctitatis vestre et Ecclesiae praedictae ac per ipsum praestito fidelitatis super sacra Die evangelia | ambabus manibus iuramento, benedictione solita benedixi, annulumque zaphyri in digito annulari imposui, necnon pileum purpureum, singulare cardinalatus insigne, | per dominum Angelum a Buffalo, nobilem Romanum, de mandato eiusdem sanctitatis vestre, huc delatum eidem assignavi et eius capiti devote imposui, servatis omnibus ceremoniis, ser|vari solitis, iuxta formam et tenorem in dictis literis insertam; cuiusdem iuramenti per me recepti et per eundem praestiti forma sequitur et est talis: «*Ego* Marinus | cardinalis promitto et iuro ab hac hora in antea fidelis et obediens ero beato Petro, sanctaeque Romanae Ecclesiae et domino nostro domino Clementi pape vii suisque successoribus, | canonicae intrantibus, non oro in consilio aut consensu, vel facto ut vitam perdant aut membrum seu capiantiur mala captione, aut in eos violenter manus quomo|dolibet ingerantur vel iniuriae aliquae inferantur, quovis quesito colore, consilium vero, quod mihi credituri sunt aut per se aut nuntios suos, seu litteras ad eorum damnum | me sciente, nemine pandam; papatum Romanum et regalia sancti Petri adiutor eis ero, ad retinendum et defendendum, salvo ordine meo, contra omnem hominem, | legatum apostolicae Sedis, in eundo et redeundo, honorifice tractabo et in suis necessitatibus adiuvabo; iura, honores, privilegia et auctoritatem Romanae Ecclesiae domini nostri papae | et successorum praedictorum conservare, defendere, augere et promovere curabo, nec ero in consilio vel facto seu tractatu in quibus contra ipsum dominum nostrum vel eandem | Romanam Ecclesiam aliqua sinistra vel praeiudicialia personarum, iuris, honoris, status et potestatis eorum machinentur. Et si talia a quibuscunque tractari vel procurari | novero, impediam hoc pro posse et quantocius potero significabo eidem domino nostro vel alteri per quem possit ad ipsius notitiam pervenire, regulas sanctorum patrum, | decreta, ordinationes seu dispositiones, reservationes, provisiones et mandata apostolica totis viribus observabo et faciam ab aliis observari, hereticos, scismaticos et | rebelles eidem domino nostro vel successoribus praedictis pro posse persequar et impugnabo possessiones vero ad mensam meam pertinentes; non vendam neque donabo | neque i(m)pignorabo neque de novo infeudabo vel aliquo modo alienabo inconsulto Romano pontifice, etiam cum consensu Capituli mei; et si ad alienationem aliquam devenero, | ex nunc prout ex tunc, poenas in quadam apostolica super hoc edita constitutione contentas volo incurrere ipso facto. Sic me Deus adiuvet et hec Sancta Die evange|lia reliquum est, ut pro tanto beneficio per sanctitatem vestram in eum collato, eidem sanctitatis vestre gratias immortales quas ipse reverendus dominus Marinus cardinalis potestatem semper habeat quan|doquidem referre non datur. Et de omnibus et singulis praedictis prout gesta fuere, per has patentes litteras meo sigilli pendenti munitas et propria manu ipsius | reverendi domini cardinalis et subscriptas, sanctitatem vestram certiorem reddam, prout reddo cuius sanctissimis pedibus humi prostratus me commendo et eidem diuturnam et faelicem(a) vitam in | caelo et in terra opto». Acta fuere hec Venetiis in ecclesia praedicta, anno nativitatis domini nostri Iesu Christi millesimo quingentesimo vigesimo octavo, indictione | prima, die vero dominica, secunda quadragesime, octava mensis martii, pontificatus prefate sanctitatis vestre anno quinto. P(rae)sentibus venerabilis viris Aloysio de Bartholis archidiacono, | Simplicio de Carminatis archipraesbytero et Hieronymo Cursio priomicerio ecclesiae patriarchalis testibus ad praemissa habitis, vocatis et rogatis.
Ego Marinus cardinalis Grimanus confirmo et attestor ut supra.
(a) Così nel testo.